Giả dược cũng giúp làm giảm ho ở trẻ em

Mật cây thùa (cây thế kỷ) có nhiều điểm giống mật ong. 

Cho trẻ dùng mật làm từ cây thùa hay một loại nước có màu và mùi vị giống mật thùa (giả dược) giúp giảm triệu chứng ho đêm một cách đáng kể so với không điều trị gì. Đây là kết luận từ một nghiên cứu của Mỹ đăng trên tạp chí JAMA Nhi khoa ngày 27/10. 

Giáo sư Ian Paul, Đại học Y Penn State (Mỹ), người dẫn đầu nghiên cứu nhận xét: "Khi trẻ có các triệu chứng cảm và ho, các bác sĩ nhi khoa thường khuyên cha mẹ duy trì cho bé uống đủ nước và không dùng thuốc gì, hoặc nhiều nhất là dùng thuốc hạ nhiệt paracetamol hay ibuprofen. Khi ốm các bé rất khổ sở, không ngủ được và cha mẹ thì bức bách vì không thể làm gì giúp con. Rất có thể cho trẻ dùng một loại ‘giả dược’ có vị ngọt sẽ tốt hơn so với không làm gì, nhất là so với dùng kháng sinh không cần thiết”.

Ho là một trong các nguyên nhân thường gặp nhất khiến trẻ phải đi khám bác sĩ. Mặc dù tại hiệu thuốc có bán các loại thuốc điều trị cảm và ho cho trẻ em nhưng FDA (Cơ quan quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ) khuyến cáo không dùng các thuốc này cho trẻ dưới 2 tuổi do chưa đủ cơ sở khẳng định hiệu quả cũng như một vài lo ngại về tính an toàn trong sử dụng thuốc. Tại Mỹ, kể từ năm 2008, đa số các nhà sản xuất thuốc ho và cảm cho trẻ em đã in lời cảnh báo không sử dụng thuốc cho trẻ dưới 4 tuổi trên bao bì. Tuy nhiên, khi chưa có phương pháp điều trị hiệu quả chứng ho ở trẻ nhỏ, các bác sĩ phải chịu sức ép rất lớn từ phụ huynh trong việc kê thuốc kháng sinh, mặc dù các thuốc này không hiệu quả với virus gây cảm và ho.

Mật ong từ lâu đã được sử dụng như bài thuốc giân dan trị cảm và ho, năm 2007 nhóm nghiên cứu của giáo sư Paul đã kết luận mật ong thực sự hiệu quả trong điều trị chứng ho đêm ở trẻ em trên 1 tuổi. Tuy nhiên, trẻ dưới 1 tuổi không được khuyến cáo dùng mật ong vì lo ngại nguy cơ nhiễm botulism, dù nguy cơ này rất nhỏ.

"Với trẻ dưới 1 tuổi, chúng ta chẳng có biện pháp gì, và đó là những trẻ khốn khổ nhất khi bị cảm" - giáo sư Paul chia sẻ. Các nhà nghiên cứu quyết định  thử nghiệm hiệu quả của mật cây thùa có bán tại các siêu thị ở Mỹ. Loại mật này tương đồng với mật ong về độ ngọt, độ quánh và mùi vị. 

Nghiên cứu tiến hành trên 119 trẻ độ tuổi 2 tháng tới 4 tuổi, có triệu chứng ho không đặc hiệu trong vòng 7 ngày trở xuống. Nghiên cứu loại trừ các bé ho vì bệnh có thể điều trị như hen, viêm phổi, có tiền sử bệnh phổi hay bệnh mạn tính. Trẻ được lựa chọn ngẫu nhiên để chia làm ba nhóm, nhóm 1 dùng một liều mật thùa vị nho 30 phút trước khi đi ngủ, nhóm 2 dùng nước màu caramel vị nho (giả dược), nhóm 3 không điều trị gì.

Phụ huynh được yêu cầu ghi chép mức độ nặng và tuần suất ho cũng như chất lượng giấc ngủ của con. Kết quả cho thấy, triệu chứng đã được cải thiện ở tất cả các bé, tuy nhiên sự cải thiện rõ ràng hơn nhiều ở nhóm được dùng mật thừa hay giả dược so với nhóm không điều trị gì. Không có sự khác biệt về tác dụng điều trị của mật thừa và giả dược.    

Giáo sư Ian Paul thừa nhận, giả dược có thể đã gây ảnh hưởng tới phụ huynh chứ không phải tới trẻ, nhưng việc sử dụng các biện pháp hỗ trợ như vậy có thể là một chiến lược tốt. Theo ông, chứng ho (không do các bệnh có thể điều trị như hen, viêm phổi, hay các bệnh mạn tính) kiểu gì cũng sẽ tự cải thiện. Điều quan trọng là khi dùng biện pháp hỗ trợ, trẻ ho ít đi hoặc cha mẹ cảm thấy con ho ít hơn và không đưa con đi khám bác sĩ, không yêu cầu được dùng kháng sinh khi không cần thiết nữa. 

Nhóm nghiên cứu kết luận, lời khuyên không phải làm gì, cứ đợi cho bệnh tự khỏi có thể chưa phải là giải pháp tốt nhất đối với phụ huynh và các bé phải vật lộn với chứng ho gây mất ngủ.

Thu Thủy (theo Reuters, NYT, WebMD)  

* Giả dược là loại chất không có tác dụng chữa bệnh nhưng được mang hình dáng dược phẩm và được thầy thuốc giới thiệu với bệnh nhân là có tác dụng chữa bệnh. Giả dược được làm với hình dạng và mùi vị giống hệt thuốc mà nó thay thế để thực nghiệm so sánh, giúp đánh giá chính xác hiệu quả của thuốc, loại bỏ hiệu quả tâm lý từ việc dùng thuốc.